Leczenie chrapania

Czym jest chrapanie?

Chrapanie to charakterystyczne dźwięki, powodowane wibracjami języczka i podniebienia miękkiego podczas wdechu. Choć najczęściej nie zagraża życiu, może być objawem groźnego bezdechu sennego. Zazwyczaj utrudnia sen, powodując chroniczne przebudzanie osoby dotkniętej tym problemem. Jednak przede wszystkim jest problemem dla najbliższych śpiących w pobliżu. Ocenia się, że nawet jedna trzecia dorosłej populacji chrapie w większym lub mniejszym stopniu.

Przyczyny chrapania

Przyczyną chrapania jest generalnie utrudniony przepływ powietrza przez drogi oddechowe, co powoduje turbulencje wprawiające podniebienie i języczek w drgania. Wynikać to może z wielu przyczyn, takich jak:

• niedrożność nosa o podłożu anatomicznym (skrzywienie przegrody, przerost małżowin nosowych, przerost języka, powiększone migdałki) lub alergicznym (obrzęk ścian dróg oddechowych),
• utrata sprężystości tkanek podniebienia i gardła (zwiotczenie, opadanie, osłabienie mięśniówki). Są to procesy naturalne, postępujące wraz z wiekiem pacjenta,
• otyłość (ucisk tkanki tłuszczowej na gardło),
• spożywanie alkoholu przed snem/przyjmowanie leków nasennych (dodatkowy efekt rozluźniający i zwiotczający).

Konsekwencje chrapania

Chrapanie bardzo obniża jakość snu dla chrapiącego, jak i jego otoczenia. Niewyspanie powodować może z kolei senność w ciągu dnia, rozdrażnienie, trudności w skupieniu oraz spadek libido ⁽²⁾. W literaturze sugeruje się również, że chrapanie może powodować poważne skutki psychologiczne i socjologiczne dla dotkniętych tą przypadłością ⁽³⁾. Wiele badań ukazuje wpływ głośnego chrapania na ryzyko zawału serca (zwiększając je o ok. 34%) i wylewu (dodatkowe 67% ryzyka) ⁽⁴⁾

Chociaż chrapanie jest często uważane za drobną dolegliwość, chrapiący mogą czasami cierpieć na poważne pogorszenie jakości życia. Badanie między podmiotami (tzw. between-subjects trial) przeprowadzone przez Armstronga et.al. wykazało istotną statystycznie poprawę stosunków małżeńskich po chirurgicznej korekcie chrapania. Zależność tą potwierdził również Gall et al.,⁽⁵⁾ Cartwright i Knight⁽⁶⁾ oraz Fitzpatrick et al.⁽⁷⁾

Nowe badania wiążą głośne chrapanie z rozwojem miażdżycy tętnic szyjnych. ⁽⁸⁾ Amatoury et.al.⁽⁹⁾ wykazali, że wibracje chrapania są przenoszone na tętnicę szyjną, identyfikując możliwy mechanizm uszkodzenia tętnicy szyjnej związanej z chrapaniem i powstawania blaszek miażdżycowych. Badacze ci odkryli również wzmocnienie energii chrapania w świetle tętnicy szyjnej przy pewnych częstotliwościach, co dodatkowo potęguje ten scenariusz. Drgania tętnicy szyjnej z chrapaniem mogą być również potencjalnym mechanizmem pękania blaszki miażdżycowej i w konsekwencji udaru niedokrwiennego. ⁽¹⁰⁾ Naukowcy stawiają również hipotezę, że głośne chrapanie może powodować turbulencje w przepływie krwi w tętnicy szyjnej. ⁽¹¹⁾ Ogólnie rzecz biorąc, zwiększona turbulencja podrażnia komórki krwi i wcześniej była uważana za przyczynę miażdżycy. Chociaż istnieje prawdopodobieństwo i wstępne dowody na poparcie chrapania jako niezależnego źródła chorób tętnic szyjnych / sercowo-naczyniowych, potrzebne są dodatkowe badania w celu dalszego wyjaśnienia tej hipotezy. ⁽¹²⁾

Leczenie chrapania

Utrata wagi i ograniczanie używek to oczywiste wskazania w walce z chrapaniem (mające dodatkowe pozytywne efekty dla zdrowia w ogóle). Niestety w wielu przypadkach jest to niewystarczające. Na pomoc przychodzi laryngologia, a właściwie jej część wyspecjalizowana w leczeniu chrapania. Uznanymi i stosowanymi od wielu lat procedurami medycznymi w tym zakresie są zabiegi mające na celu poprawę drożności nosa i gardła, jak zmniejszenie objętości małżowin nosowych, plastyka języczka i łuków podniebienia, jak również wzmocnienie sprężystości podniebienia (uvulopalatoplastyka). Pomimo, że nie we wszystkich przypadkach zabiegi te będą wystarczające, to cieszą się one uznaniem pacjentów jako skuteczne, szybkie, mało inwazyjne i bezpieczne.

W Miniklinice oferujemy zabiegi konchoplastyki (zmniejszania objętości małżowin nosowych), uvuloplastyki i palatoplastyki (inaczej: uvulopalatoplastyki, czyli korekcji języczka i podniebienia miękkiego). Zabiegi te są skuteczne w leczeniu chrapania i niedrożności nosa wynikających z przerostu małżowin nosowych, a także przy zwiotczeniu tkanek.

Potocznie nazywana metodą RaVoR (z niem. Radiofrequenz Volumen Reduktion), jest to procedura redukcji, pomniejszenia przerośniętych lub patologicznie zmienionych tkanek podśluzówkowo (lub podskórnie), z wykorzystaniem fal o częstotliwości radiowej. Wykorzystuje się tutaj bipolarne elektrody o dopasowanym kształcie (najczęściej w formie dwuigłowej). Po wytworzeniu impulsu w generatorze fal radiowych, elektrody wbite podśluzówkowo podgrzewają przyległe struktury do kilkudziesięciu stopni (70-85 st. C), powodując ich kontrolowane sparzenie (koagulację). W okolicy wkłucia dochodzi do powstania miejscowego, zaplanowanego stanu zapalnego, w efekcie którego w ciągu kilku tygodni powstają zmiany włóknisto-bliznowate, które obkurczają, ściągają bądź usztywniają operowane tkanki.

Technologia elektrokoagulacji stosowana jest w laryngologii od wielu lat. Jednak dopiero opracowanie rozwiązań bipolarnych opartych na wysokich częstotliwościach radiowych zrewolucjonizowało zabiegi i otwarło nowe możliwości w leczeniu gardła, nosa i ucha. Stosowana przez nas technologia 2.2MHz⁽¹⁾, w przeciwieństwie do tańszych, powszechnych technologii bazujących na standardowych częstotliwościach rzędu 300-500kHz, zapewnia bardzo precyzyjne cięcia, zmniejsza ryzyko krwawienia wtórnego i przyśpiesza gojenie ran.

Zalety techniki bipolarnej wysokich częstotliwości:

• bezpieczniejsza (osiągają skuteczność technologii monopolarnej bazując na 4-ro krotnie mniejszej energii radiowej, nie wymagają stosowania elektrod neutralnych – energia nie przepływa wtedy przez większość tkanek pacjenta, lecz tylko miejscowo pomiędzy dwoma elektrodami umieszczonymi na końcówce roboczej),
• mniejszy ból
• mniejsze nagrzewanie sąsiednich tkanek („zimne cięcie”).
• brak poparzeń i nekrozy (martwicy)
• minimalne blizny zewnętrzne

Przebieg zabiegu

Osoba mająca problemy z chrapaniem powinna bezwzględnie odbyć konsultację laryngologiczną. Tam lekarz stwierdzi jakie są przyczyny tego schorzenia oraz jakie ewentualne zabiegi mogą pomóc. W zależności od indywidualnej sytuacji może być zarekomendowana tylko jedna procedura (np. zmniejszenie objętości małżowin nosowych) lub konieczne może być wykonanie kompleksowego leczenia (dodatkowo uvulopalatoplastyka). Po zakwalifikowaniu pacjenta do zabiegu umawiany jest jego termin. Zabieg jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym (środek znieczulający aplikowany jest sprayem lub poprzez iniekcję – podobnie jak u stomatologa) i nie wymaga specjalistycznych przygotowań. Jest praktycznie bezbolesny, a najmniej przyjemne może okazać się sam akt znieczulenia i uczucie zdrętwiałego języka (tzw. „kluski w gardle”). Po zabiegu trwających do godziny, pacjent może wracać do domu.

Zalecenia przez zabiegiem

– pacjent nie powinien jeść, ani pić 6 godzin przed zabiegiem

– 7 dni przed zabiegiem należy odstawić leki przeciwkrzepliwe (Acard, Polocard, Aspirynę, leki przeciwbólowe – Ibuprom, Ketonal, Naproxen, Diclofenac), z wyjątkiem takich jak Acenocumarol, gdzie należy zastąpić je lekami podawanymi podskórnie jak Fraxiparyna, Clexane

– pacjent nie może posiadać stymulatora serca

– pacjent nie może posiadać biżuterii podczas zabiegu

– należy zgłosić uczulenia na środki znieczulające, przeciwbólowe, dezynfekcyjne

Zalecenia po zabiegu

– zaleca się unikanie wysiłku fizycznego, odpoczynek przez kilka dni

– po zabiegu plastyki małżowin nosowych: unikanie długotrwałego pochylania głowy przez 14 dni oraz Sulfarinol krople 3-5 razy dziennie, Rinopanteina maść 2x dziennie oraz antybiotyk przez 7 dni. Kontrola laryngologiczna za 7 dni i 14 dni

– po zabiegu plastyki podniebienia miękkiego, języczka: unikanie pokarmów ostrych, kwaśnych, bardzo gorących, bardzo zimnych, picie 2 litrów płynów dziennie przez około 14 dni, antybiotykoterapia przez 7 dni, leki przeciwbólowe, przeciwobrzękowe. Kontrola laryngologiczna za 7 dni i 14 dni

– powrót do leków przeciwkrzepliwych jest możliwy po 14 dniach od zabiegu

Radiochirurgia czy chirurgia laserowa?

Zabiegi w technologii laserowej są zazwyczaj dużo droższe, a zastosowana w nim wiązka laserowa generuje nieporównywalnie wyższą temperaturę niszczącą tkanki.

Dlatego użycie lasera jest wskazane przy bardzo krótkich zabiegach – długotrwałe użycie lasera może spowodować rozległe zniszczenie sąsiadujących tkanek.

(1) badania firmy ATMOS – niemieckiego producenta dostarczającego technologie laryngologiczne uznawane za najlepsze na świecie – dowodzą, że użycie wyższych częstotliwości nie poprawia efektu terapeutycznego, jednak przynosi ryzyko wystąpienia tzw. efekty antenowego. Wg: Atmos Medizin Technik, „Surgical suction devices and thorasic drainage systems, 2012-2013”, s. 37

(2) Luboshitzky R, Aviv A, Hefetz A, Herer P, Shen-Orr Z, Lavie L, Lavie P (July 2002). „Decreased pituitary-gonadal secretion in men with obstructive sleep apnea”. The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism. 87 (7): 3394–8. doi:10.1210/jc.87.7.3394. PMID 12107256. Decreased libido is frequently reported in male patients with obstructive sleep apnea (OSA).

(3) Armstrong MW, Wallace CL, Marais J (December 1999). „The effect of surgery upon the quality of life in snoring patients and their partners: a between-subjects case-controlled trial”. Clinical Otolaryngology and Allied Sciences. 24 (6): 510–22. doi:10.1046/j.1365-2273.1999.00307.x. PMID 10606999.

(4)”Snoring 'linked to heart disease'”. BBC News. 2008-03-01. ref. 2010-05-23.

(5)Gall R, Isaac L, Kryger M (December 1993). „Quality of life in mild obstructive sleep apnea”. Sleep. 16 (8 Suppl): S59-61. doi:10.1093/sleep/16.suppl_8.s59. PMID 8178027.

(6) Cartwright RD, Knight S (June 1987). „Silent partners: the wives of sleep apneic patients”. Sleep. 10 (3): 244–8. doi:10.1093/sleep/10.3.244. PMID 3629086.

(7) Fitzpatrick MF, Martin K, Fossey E, Shapiro CM, Elton RA, Douglas NJ (April 1993). „Snoring, asthma and sleep disturbance in Britain: a community-based survey”. The European Respiratory Journal. 6 (4): 531–5. PMID 8491303.

(8)Lee SA, Amis TC, Byth K, Larcos G, Kairaitis K, Robinson TD, Wheatley JR (September 2008). „Heavy snoring as a cause of carotid artery atherosclerosis”. Sleep. 31 (9): 1207–13. PMC 2542975. PMID 18788645.

(9)Amatoury J, Howitt L, Wheatley JR, Avolio AP, Amis TC (May 2006). „Snoring-related energy transmission to the carotid artery in rabbits”. Journal of Applied Physiology. 100 (5): 1547–53. doi:10.1152/japplphysiol.01439.2005. PMID 16455812.

(10)”Snoring: A Precursor to Medical Issues” (PDF). Stop Snoring Device. Ref. 28 June 2016.

(11)Amatoury J. „Health Check: is snoring anything to worry about?”. The Conversation. Ref. 15 March 2017.

(12)”How to Stop Snoring: Causes, Cures, and Remedies”. Medical-Reference. Ref. 26 September 2016.

(2)-(12)” ref. Wikipedia.org